Văn phòng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ vừa công bố 10 sự kiện cải cách hành chính nổi bật năm 2022, bao gồm:

Thứ nhất, Nghị quyết Trung ương 6 Khóa XIII về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới

Nghị quyết số 27-NQ/TW  Hội nghị Trung ương 6 ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới" và Nghị quyết số 28-NQ/TW Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đới với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới đã được ban hành. Đây là các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương đề cập một cách toàn diện, đầy đủ các nội dung cơ bản về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đồng thời tạo nền tảng chính trị quan trọng cho công cuộc cải cách hành chính nhà nước, xây dựng hoàn thiện nhà nước pháp quyền cho công cuộc cải cách hành chính nhà nước, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị trong thời gian tới.

Thứ hai, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, để kịp thời ứng phó với các tác động do dịch bệnh, đầu năm 2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ động đề xuất và triển khai thực hiện ngay Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 do Quốc hội ban hành, với hàng loạt các gói hỗ trợ tài khóa và tiền tệ. Trong đó các chính sách tài khóa là chủ yếu, chiếm khoảng 83% tổng giá trị chương trình. Các chính sách thuế trong chương trình đã hỗ trợ cụ thể như, Giảm 2% thuế giá trị gia tăng để thúc đẩy cả sản xuất và tiêu dùng, góp phần kiềm chế lạm phát với số tiền khoảng 51,4 nghìn tỷ đồng; gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất quy mô 135 nghìn tỷ đồng…Ngoài các chính sách ưu đãi thuế, tài khóa thuộc chương trình này các cấp có thẩm quyền ban hành nhiều chính sách như: Giảm phí trước bạ, giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu đối với nhiều nhóm mặt hàng để thúc đẩy hoạt động sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp, giảm mức thu 37 khoản phí, lệ phí. Dự kiến thực hiện các giải pháp nêu trên sẽ hỗ trợ doanh nghiệp và người dân với tổng giá trị tiền thuế, tiền thuê đất được miễn giảm, gia hạn năm 2022 khoảng 233,5 nghìn tỷ đồng, trong đó: Số tiền gia hạn khoảng 35 nghìn tỷ đồng, miễn, giảm khoảng 98,5 nghìn tỷ đồng. Tính đến ngày 15/12/2022, đã thực hiện miễn giảm, giãn khoảng 193.4 nghìn tỷ đồng.

Thứ ba, nhiều vướng mắc, rào cản về thể chế, cơ chế, chính sách đã được tháo gỡ, giải quyết

Chính phủ đã có 08 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, qua đó, nhiều vướng mắc, rào cản về thể chế, cơ chế, chính sách đã được chỉ đạo, tháo gỡ, giải quyết. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 12 luật, 06 nghị quyết và cho ý kiến đối với 14 dự luật khác. Chính phủ đã ban hành 131 Nghị định, Thủ tướng ban hành 28 quyết định và các Bộ, ngành đã ban hành khoảng 403 thông tư. Tại địa phương, đã ban hành 3.888 văn bản quy phạm pháp luật cấp tỉnh; 2.304 văn bản quy phạm pháp luật cấp huyện và 647 văn bản quy phạm pháp luật cấp xã để điều chỉnh các mối quan hệ kinh tế-xã hội phát sinh, trong số đó có nhiều văn bản liên quan đến cải cách hành chính. Những nỗ lực của các ngành, các cấp thời gian qua đã giúp hệ thống pháp luật được hoàn thiện cơ bản; thể chế của nền hành chính được rà soát, sửa đổi, bổ sung từng bước phù hợp với yêu cầu phát triển; thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được rà soát, củng cố và được triển khai có hiệu quả trên thực tế. Vai trò của pháp luật và thực thi pháp luật ngày càng được chú trọng trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước cũng như trong đời sống xã hội.

Thứ tư, Phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước được đẩy mạnh, góp phần năng cao tính chủ động, sáng tạo của từng cấp hành chính trong thực thi nhiệm vụ

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10/01/2022 về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước; với mục tiêu đẩy mạnh và hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền nhằn phân định rõ nhiệm vụ và quyền hạn, thẩm quyền và trách nhiệm giữa Chính phủ với các Bộ, Ngành với chính quyền địa phương gắn với hoàn thiện hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, ổn định, công khai, minh bạch, có sức cạnh tranh quốc tế, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm. Chính phủ đã chỉ đạo, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới 30 luật, 23 Nghị định, 09 Thông tư. Năm 2022, đã ban hành 06 luật, 07 nghị quyết của Quốc hội, 08 nghị định của Chính phủ và 05 thông tư của các bộ, cơ quan.

Thứ năm, cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được đẩy mạnh góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 131/NQ-CP ngày 06/10/2022 về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp. Triển khai Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, năm 2022 đã cắt giảm 1041 quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, gồm: 488 thủ tục hành chính, 08 tiêu chuẩn, quy chuẩn; 46 yêu cầu, điều kiện; 21 chế độ báo cáo và 478 sản phẩm, hàng hóa kiểm tra chuyên ngành.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1015/QĐ-TTg ngày 30/8/2022 phê duyệt phương án phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính trên 100 lĩnh vực quản lý nhà nước (chiếm 13.47% tổng số thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của các Bộ, cơ quan ngang Bộ); theo đó sẽ sửa đổi, bổ sung 232 văn bản. Thủ tướng cũng đã nội bộ trong hệ thống hành chính nhà nước giai đoạn 2022-2025 tại Quyết định số 1085/QĐ-TTG ngày 15/9/2022, trong đó, xác định 59 thủ tục hành chính/nhóm thủ tục hành chính trên 12 lĩnh vực quản lý nhà nước cần rà soát, phê duyệt phương án đơn giản hóa trong năm 2023.

Thứ sáu, sắp xếp, tinh gọn giảm nhiều tổ chức bộ máy thuộc các bộ, ngành địa phương

Chính phủ đã cơ bản hoàn thành việc ban hành Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ (21 bộ, cơ quan).

Kết quả sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận:

Ở bộ, ngành Trung ương giảm 17 tổng cục và tương đương; giảm 08 cục thuộc tổng cục và Bộ; giảm 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc Bộ.

Thực hiện theo Quyết định số 893/QĐ-TTg ngày 25/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước, đến nay hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đã được khai trương và đi và hoạt động, nhằm thực hiện việc xây dựng, quản lý, cập nhật dữ liệu thường xuyên, tổ chức khai thác, sử dụng và lưu trữ cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đồng bộ, thống nhất trên phạm vi toàn quốc.

Thứ bảy, cải cách công vụ, công chức có nhiều đổi mới, mang lại hiệu quả

Các nội dung cải cách công vụ, công chức đã được đẩy mạnh, nhất là ở việc hoàn thiện thể chế trên tất cả các khâu từ tuyển dụng, sủ dụng, bố trí, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, nâng ngạch, thăng hạng. Kỷ luật, kỷ cương công vụ, công chức được đẩy mạnh thực hiện việc thi tuyển cạnh tranh để bổ nhiệm vào các chức danh lãnh đạo, quản lý đã tiếp tục triển khai thực hiện và đạt được hiệu quả tích cực năm 2022.

Thực hiện Quyết định số 893/QĐ-TTg ngày 25/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước, đến nay, hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước đã được khai trương, đi vào hoạt động, nhằm thực hiện việc xây dựng, quản lý, cập nhật dữ liệu thường xuyên, tổ chức khai thác, sử dụng và lưu trữ cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đồng bộ, thống nhất trên phạm vi toàn quốc.

Thứ tám, chuyển đổi số được đẩy mạnh nhằm xây dựng Việt Nam là quốc gia số

Trong năm qua, khung khổ pháp lý phục vụ xây dựng, phát triển của Chính phủ điện tử, chính phủ số được hoàn thiện một bước. Bộ Thông tin và Truyền thông đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Giao dịch điện tử, sửa đổi. Chính  phủ ban hành Nghị định số 59/2022/NĐ-CP quy định về định danh và xác thực điện tử; Nghị định số 42/NĐ-CP về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến của cơ quan nhà nước trên môi trường mạng; Nghị định số 55/2022/NĐ-CP quy định cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh. Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 569/QĐ-TTg ngày 11/5/2022 phê duyệt chiến lược phát triển khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo và Quyết định số 924/QD-TTg ngày 02/8/2022 phê duyệt chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025.

Ngày 22/4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 505/QĐ-TTg về Ngày chuyển đổi số Quốc gia. Theo đó, ngày 10/10 hàng năm được lấy là Ngày chuyển đổi số Quốc gia. Việt Nam phấn đấu đến năm 2023 trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý điều hành của Chính phủ, hoạt động quản lý, kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn nhân văn, rộng khắp.

Thứ chín, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được triển khai và vận hành hiệu quả.

Ngày 06/01/2022, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 06/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Với sự chỉ đạo sát sao quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ và sự triển khai tích cực của các bộ, ngành địa phương, đến nay, nhiều thể chế, chính sách quan trọng đã được sửa đổi, bổ sung và ban hành như: Nghị định số 59/2022/NĐ-CP ngày 05/9/2022 quy định về định danh và xác thực điện tử; Nghị định số 104/2022/NĐ-CP ngày 21/12/2022 sủa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến việc nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công; Thông tư số 46/2022/TT-BCA ngày 04/11/2022 quy định về việc kết nối, chia sẻ và khai thác thông tin giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành và hệ thống thông tin khác; Thông tư số 48/2022/TT-BCA ngày 03/8/2022 quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí khai thác và sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư…. Hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư đã kết nối chính thức đối với 12 đơn vị Bộ, ngành; 01 doanh nghiệp nhà nước (EVN), 3 doanh nghiệp viễn thông và 31 địa phương; theo thống kê, đến nay đã cấp hơn 76 triệu thẻ căn cước gắn chip điện tử cho công dân và hoàn thành tích hợp, cung cấp 21/25 dịch vụ công thiết yếu giao tại đề án.

Thứ mười, công tác theo dõi, đánh giá cải cách hành chính được đổi mới, thực chất

Bộ  Nội vụ đã ban hành phương pháp đo lường, xác định chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính (SIPAS) để triển khai thực hiện từ năm 2022, với gần 37.000 phiếu khảo sát trong đó có nhiều đổi mới, sáng tạo, khảo sát toàn diện về sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước, từ thể chế, chính sách, tới việc cung cấp dịch vụ công cho người dân, tổ chức, bảo đảm phù hợp với tình hình tổ chức hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. Đồng thời, ngày 10/11/2022, Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-BNV phê duyệt Đề án xác định Chỉ số cải cách hành chính (PAR Index) của các Bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương giai đoạn 2022-2030, với mục tiêu theo dõi, đánh giá một cách thực chất, khách quan và công bằng kết quả thực hiện cải cách hàng năm của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Công tác tổ chức điều tra xã hội học xác định chỉ số cải cách hành chính hàng năm cũng được đổi mới mạnh mẽ; từ năm 2022, Bộ Nội vụ đã xây dựng phần mềm và triển khai khảo sát các nhóm đối tượng qua hệ thống phiếu điện tử, gửi đến hòm thư của từng cá nhân được lựa chọn khảo sát, giúp cho công tác khảo sát ngày càng khách quan, minh bạch, chính xác và số liệu, kết quả luôn được tổng hợp, cập nhật theo thời gian thực tế.

Vu Lan